Trzecią część tryptyku poświęconego sprawom z dziedziny prawa rodzinnego polsko- ukraińskiego chciałbym poświęcić kwestii zawarcia w Polsce małżeństwa z obywatelem/ obywatelką Ukrainy bądź pomiędzy obywatelami Ukrainy.
Co do zasady zawarcie takiego małżeństwa wymaga uzyskania przez cudzoziemca (tu: obywatela/ obywatelki Ukrainy) przez organ jego państwa (ambasadę bądź konsulat) zaświadczenia o tym, że nie ma przeszkód prawnych do zawarcia przez niego małżeństwa w Polsce. Podstawą prawną jest art. 79 ust 1 pkt 3 ustawy z dnia 28 listopada 2014r. Prawo o aktach stanu cywilnego, który stanowi:
cudzoziemiec zamierzający zawrzeć małżeństwo składa dokument stwierdzający, że zgodnie z właściwym prawem może zawrzeć małżeństwo.
Jednocześnie ust 2 tego przepisu wprowadza swojego rodzaju „rozwiązanie awaryjne”, na wypadek, gdyby istniała poważna przeszkoda w uzyskaniu takiego zaświadczenia. Stanowi on, że:
2. jeżeli otrzymanie dokumentu, o którym mowa w ust. 1 pkt 3, napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd w postępowaniu nieprocesowym na wniosek cudzoziemca może go zwolnić od złożenia tego dokumentu. W postępowaniu o zwolnienie cudzoziemca od złożenia dokumentu sąd na podstawie właściwego prawa ustala, czy osoba ta może zawrzeć małżeństwo.
Jeżeli chodzi o możliwość uzyskania przez obywateli Ukrainy zaświadczenia o braku przeszkód do zawarcia małżeństwa od swoich placówek konsularnych, to obecnie jest ona wykluczona. W związku ze zmianami w ustawodawstwie Ukrainy w sprawie zawarcia związku małżeńskiego przez obywateli Ukrainy za granicą, obywatelom Ukrainy w placówkach dyplomatycznych i konsularnych Ukrainy na terenie Rzeczpospolitej Polskiej nie wydaje się tego rodzaju zaświadczeń. Dlatego w ich przypadku zachodzi owa „trudna do przezwyciężenie przeszkoda” i jedynym rozwiązaniem prowadzącym do skompletowania dokumentów niezbędnych do przedłożenia w polskim USC do zawarcia małżeństwa jest skorzystanie z procedury sądowej zwalniającej cudzoziemca od złożenia zaświadczenia.
Wniosek taki składa się do wydziału rodzinnego właściwego sądu rejonowego. Opłata od wniosku wynosi 100 zł. Wniosek ten musi mieć formę przewidzianą w polskiej procedurze cywilnej dla pism procesowych. Należy w nim zadeklarować wolę zawarcia małżeństwa z określoną osobą i przytoczyć wszystkie istotne okoliczności rodzinne, które pozwolą sądowi wydać decyzję pozytywną.
Prawomocne postanowienie sądu kończące sprawę należy następnie załączyć do dokumentów składanych do właściwego urzędu stanu cywilnego.
Z poważaniem adw. Maciej Kacprzak
Więcej o mnie na stronie prowadzonej Kancelarii: www.kacprzak.pl